Frax Finance: FPI Semi-Stablecoin ที่ปรับมูลค่าตามเงินเฟ้อ (Part II)
Frax Fianance Part I อยู่ลิ้งค์นี้ครับ
TLDR อธิบายแบบง่ายๆ
1) ราคา FPI จะปรับขึ้น/ลงทุกเดือนตามดัชนี CPI ที่ Chainlink ส่งมาให้
2) ใช้ Frax ที่ได้จากการ Mint FPI มาหารายได้ (AMO) เพื่อใช้เพิ่มราคา FPI ให้เป็นไปตาม CPI
3) ถ้า AMO หาได้มากกว่า CPI ส่วนเกินจะเอาไป Burn FPIS
4) ถ้า AMO หาได้น้อยกว่า CPI จะ Mint FPIS มาซื้อ FPI ให้ราคาเป็นไปตามที่ควรจะเป็น
5) FPIS จะราคาเท่าไหร่ขึ้นอยู่กับ Market Cap, ความสามารถในการหารายได้ของ AMO และ เงินเฟ้อเดือนนี้สูงเท่าไหร่
6) ยิ่งใช้ FPI เยอะจะยิ่ง Burn FXS ในทางอ้อม
สวัสดีครับ โพสต์ก่อนหน้าเล่าถึง Frax ไปแล้วว่ามีหลักการอย่างไร มาเข้าเรื่องที่อยากเล่าซักที นั่นคือ Frax Price Index (FPI) กันดีกว่าครับ ผมเห็นว่าเป็นอีกตัวที่กำลังมาแรงมากเพราะพึ่งเปิดตัวมาได้ไม่ถึง 10 วัน และมีไอเดียน่าสนใจมากเพราะราคาจะขึ้นลงตามเงินเฟ้อบนโลกจริงด้วย รายละเอียดมาค่อยๆเจาะทีละประเด็นกันครับ
ทำไมถึงใช้ CPI แทนเงินเฟ้อ
เงินเฟ้อ คือ สภาวะที่ราคาสินค้าและบริการมีราคาสูงขึ้น ซึ่งเกิดมาได้จาก 2 ฝั่ง คือ
- Demand-Pull Inflation: เป็นสถานการณ์ที่คนมีกำลังซื้อมากขึ้นจนทำให้สินค้าขาดแคลน จึงมีการดันราคาให้สูงขึ้นเพื่อลดกำลังซื้อของคนไปที่จุดดุลยภาพตามหลัก Demand-Supply
เคสนี้ในไทยจะเห็นชัด คือ โครงการคนละครึ่งที่ช่วยสมทบค่าใช้จ่ายให้ประชาชน ทำให้ทุกคนมีกำลังซื้อมากขึ้น บางร้านอาจจะแอบขึ้นราคาเพราะขายดีด้วยก็ได้ หรือที่อเมริกาก็มี Stimulus Checks แจกเงินให้คนในประเทศเช่นกัน เงินส่วนใหญ่ที่เหลือจากการใช้จ่ายในชีวิตประจำวันก็จะเอาไปลงทุน
ทำให้เราเห็นช่วงโควิดใหม่ๆที่เศรษฐกิจทุกอย่างแทบจะหยุดชะงัก ถ้าไม่นับ Panic Sell ช่วงแรก ราคาหุ้น/คริปโตขึ้นเรื่อยๆจน All Time High กันเลยด้วยซ้ำ
- Cost-Push Inflation: เป็นสถานการณ์ที่ผู้ผลิตมีต้นทุนที่สูงขึ้น ทำให้แบกรับต้นทุนไม่ไหวต้องขึ้นราคาสินค้า ในขณะที่รายได้ประชาชนยังเท่าเดิม เงินเฟ้อแบบนี้จึงไม่ดีเท่าไหร่
เคสนี้จะเห็นได้ชัดเจนในปัจจุบันคือราคาน้ำมันขึ้นส่งผลให้ต้นทุนการขนส่งสูงขึ้น กระทบไปทุกภาคส่วนทั้งราคาปุ๋ย อาหารสัตว์ ค่าเดินทางและอื่นๆ
จะด้วยสาเหตุจากไหนก็ตาม ผลลัพธ์ของเงินเฟ้ออีกอย่างหนึ่ง คือ การลงโทษคนเก็บออมครับ เพราะถ้าเงินเฟ้อปีนี้ 5% แต่ดอกเบี้ยธนาคารเราได้ 0.1% แปลว่าเงินเก็บในธนาคารเรามีอำนาจในการใช้จ่าย (Purchasing Power) ลดลง หรือถ้าเงินเดือนปีหน้าไม่ขึ้น ก็แปลว่าปีหน้าเราจะจนลงเช่นกันครับ
**ด้วยเหตุนี้ หลายๆคนในสมัยก่อนจึงมักเก็บเงินเป็น Hard Asset เช่น ทองคำและที่ดิน เพราะมี Supply จำกัดและทุกคนเห็นค่ามัน แต่ปัจจุบันเพิ่ม Bitcoin เข้าไปอีกตัวได้ครับ
ทีนี้ด้วยความที่ราคาสินค้าและบริการแต่ละชิ้นมันก็ขึ้นลงไม่เท่ากัน จึงมีดัชนีราคาผู้บริโภค (Consumer Price Index: CPI) ไว้ดูเป็นภาพรวมที่เก็บข้อมูลราคาสินค้าและบริการที่ใช้ในชีวิตประจำวันมารวมกันและคอยอัพเดทเรื่อยๆ ทำให้เห็นแนวโน้มว่าค่าครองชีพของประชาชนมีเทรนด์เป็นอย่างไรเพื่อให้รัฐบาลเข้าใจภาพรวมที่เกิดขึ้นในปัจจุบันแล้วหามาตรการรับมือได้
ซึ่ง CPI ได้สะท้อนค่าครองชีพที่เกี่ยวข้องกับประชาชนได้ดีพอที่จะสามารถใช้แทนอัตราเงินเฟ้อ (Inflation) ได้
*CPI มีการปรับสูตรที่ใช้อยู่เสมอ เช่น เปลี่ยนเนื้อวัวเป็นเนื้อไก่ ทำให้ CPI ที่รัฐแสดงออกมาก็ไม่สะท้อนความเป็นจริงเช่นกัน ดูเพิ่มเติมที่ Shadowstats
Frax Price Index (FPI)
อ่านจากชื่อก็น่าจะเดาได้นะครับว่าลอก CPI มาเต็มๆ FPI จะเรียกว่าเป็น Stablecoin Against Inflation น่าจะเหมาะสมที่สุด เพราะราคาที่ควรจะเป็น (Target Price) จะปรับเปลี่ยนทุกเดือนตามค่า CPI บนโลกจริงครับ FPI จึงเป็น Stablecoin ที่มูลค่าของมันจะขึ้นลงตามสภาวะเงินเฟ้อจริงๆ
ถ้าเดือนหน้าสินค้าแพงขึ้น 1% FPI จะราคาขึ้น 1% เช่นกัน และในทางตรงกันข้ามก็เช่นเดียวกัน ดังนั้น การเก็บ FPI ไว้กับตัวหรือไว้ในคลังก็จะช่วยลดการด้อยค่าของ Purchasing Power ได้นั่นเอง ซึ่งรายละเอียดในเบื้องหลังมันทำได้อย่างไร มาเจาะลึกกันครับ
FPIS เป็น Governance Token ของ FPI เริ่มแจกครั้งแรกวันที่ 9 เมษายน 2022 จำนวน 10m FPIS ด้วยวิธีการ Airdrop ให้กับตนที่ถือ veFXS (Lock FXS) และไม่มีการ Mint FPIS ที่ไหนให้ใครมาก่อนด้วยทำให้ไม่มีความเสี่ยงเรื่อง VC dump เหรียญ
- มีคำกล่าวเล่นๆว่า FPI คือ Stablecoin ที่แท้จริง ส่วนเหรียญก่อนหน้านั้นทั้งหมดไม่ใช่เพราะมูลค่ามันลดลงเรื่อยๆตามเงินเฟ้อ
ขั้นตอนการสร้าง FPI
FPI จะถูกสร้างจาก Frax โดยสามารถทำในเว็บ Frax Finance ได้เลย มีค่าธรรมเนียม 0.3% เช่น 100 Frax จะโดนหักไป 0.3 Frax ในการสร้าง FPI
อย่างไรก็ตามสามารถ Swap จาก Uniswap และ Curve (กำลังทำ) ได้ แนะนำว่าลองเปรียบเทียบทั้ง 2 วิธีว่าที่ไหนให้เรทดีที่สุดครับ
FPI Tokenomics
- [ตาม Sam พิมพ์ใน Telegram] FPI จะปรับมูลค่าทุกเดือน โดยคำนวณจากการเอา “เงินเฟ้อเฉลี่ยต่อปี หาร 12 เดือน” เช่น ปีนี้เงินเฟ้อ 12% ตกเดือนละ 1% ก็จะทำให้ FPI ตอนเริ่มต้นที่ 1 ดอลลาร์ >> 1.1 ดอลลาร์ในเดือนถัดไป >> 1.111 ดอลลาร์ในเดือนถัดไป เป็นต้น
- [ตาม Docs FPI] FPI จะปรับมูลค่าทุกเดือน โดยคำนวณเอา CPI จาก Fiews Chainlink แต่ละเดือนมาเทียบกันแล้วขยับราคา FPI ตามเปอร์เซ็นส่วนต่างของ CPI ยกตัวอย่างเช่น
กำหนดให้ FPI เดือน ธ.ค. = 1 ดอลลาร์
เดือน ธ.ค. 2021 CPI-U: 280.126
เดือน ม.ค. 2022 CPI-U: 281.933
แปลว่าเพิ่มขึ้น 0.64506686%
FPI เดือน ม.ค. = 1.0064506686 ดอลลาร์
ถ้าเดือน ก.พ. 2021 CPI-U: 284.182
แปลว่าเพิ่มขึ้นจากเดือน ม.ค. 0.79770726%
FPI เดือน ก.พ. = 1.0144791987 ดอลลาร์ (1.0064506686 * (1 + 0.0079770726))
แปลว่าในเดือน ก.พ. เราต้องใช้ 1.0144791987 ดอลลาร์ ในการซื้อ 1 ดอลลาร์ในเดือน ธ.ค. ปีที่ผ่านมา
FPI เอาเงินมาจากไหนในการขึ้นราคา FPI
คำตอบก็คือ Treasury ของ Frax ครับ เพราะจากโพสต์ก่อนที่บอกว่า Frax ที่เก็บใน Treasury สามารถนำไปหารายได้เพิ่มได้เรียกว่า Algorithmic Market Operations (AMO) ถ้ารายได้เท่ากับ CPI ก็จะโปะได้พอดี
แต่ถ้ารายได้มากกว่า CPI — — ส่วนเกินจะเอาไปให้กับคนที่ถือ FPIS (เข้าใจว่าน่าจะเอาไปซื้อ FPIS แล้ว Burn ทิ้ง)
แต่ถ้ารายได้น้อยกว่า CPI — — Mint FPIS เพิ่มแล้วไปเทขายในตลาดเพื่อซื้อ FPI ให้ราคาขึ้นมาตามที่ Target Price
ยกตัวอย่าง
(1) 1 เดือนที่ผ่านมา Frax AMO กำไร 3% > CPI ขึ้น 1% : ราคา FPI จะขึ้น 1% และส่วนต่าง 2% น่าจะนำไปซื้อ FPIS แล้ว Burn ทิ้ง
(2) 1 เดือนที่ผ่านมา Frax AMO กำไร 1% < CPI ขึ้น 3% : ราคา FPI จะขึ้น 3% และส่วนต่าง 2% ที่ไม่พอจะ Mint FPIS แล้วไปซื้อ FPI จนราคาขึ้นมาอีก 2% ให้เท่ากับ Target Price
(3) 1 เดือนที่ผ่านมา Frax AMO กำไร 1% = CPI ขึ้น 1% : ราคา FPI จะขึ้น 1% และไม่ส่วนต่างเก็บไปให้คนถือ FPIS
สรุป FPI/ FPIS
1) ถ้าคาดการณ์ว่า Frax AMO หารายได้มากกว่าเงินเฟ้อ — — ถือ FPIS
2) ถ้าคาดการ์ณว่าเงินเฟ้อมากกว่า Frax AMO — — ถือ FPI
3) ถ้าเดาไม่ออกว่าเงินเฟ้อจะไปทางไหน — — ถือ Frax แล้วฟาร์มไป
4) ถ้าคิดว่า FPI จะใช้เยอะขึ้น — — ถือ FXS เพราะ FPI ใช้ Frax สร้าง และ Frax ก็ใช้ FXS สร้างมาอีกที
5) ถ้าคิดว่า FPI จะใช้เยอะขึ้น — — ถือ FPIS เพราะ Market Cap จะใหญ่ขึ้นได้ก็มาจากราคา FPIS ที่สูงขึ้นเช่นกัน
6) 20% ของ Airdrop FPIS ที่แจกให้คนถือ veFXS นั้นคือกลุ่มที่ยัง Lock FXS ตั้งแต่วันแรก แปลว่า 20% ของ Circulating Supply นั้นไม่มีแนวโน้มจะขาย
7) กำลังจะสร้างให้คน Lock FPIS ได้เหมือน FXS ด้วยโมเดล Vote Escrowed ของ Curve เราอาจจะได้เห็น veFPIS ที่รายได้และค่าธรรมเนียมจะมาแบ่งให้คน Lock FPIS ในอนาคตก็ได้
8) Market Cap ของ FPIS ยังเล็กกว่า FXS ถึง 10 เท่า อาจจะแปลว่ายังมีพื้นที่ให้ FPIS โตได้อีกมากเช่นกัน
จบแล้วครับ สำหรับผม FPI/ FPIS ก็เป็นโมเดลที่น่าสนใจดี เหมือนแนวคิดนี้จะไม่ใช่เจ้าแรกที่ทำ เพราะ OHM ของ OlympusDAO ก็ใช้ Treasury ในการหารายได้เหมือนกัน แต่ไม่ได้ Fix กับ CPI แบบนี้ และ Frax Finance มีฐานที่แข็งแรงมากแล้ว การสร้างอะไรใหม่ๆ น่าจะโดนโจมตียากมากเช่นกัน ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นจากปกติก็น่าจะเป็น Oracle Attack เปลี่ยนค่า CPI ให้สูงมากๆจน FPIS ถูก Mint มามากกว่าปกติจนราคาพัง ดังนั้นการลงทุนใน DeFi ทุกครั้งจึงควรกระจายเงินลงทุน ไม่กระจุกอยู่ในที่เดียวมากเกินไปนะครับ
หวังว่าจะสนุกกับ Series Frax Finance นะครับ :)
